فهرست مطالب
مقدمه
کویل به نوارهای کاغذی که توسط انگشتان و با ابزار مخصوصی مانند قلم پیچ و … رول می شوند و به اشکال مختلفی در می آیند گفته میشود. کوییلینگ که در انگلیسی این هنر را با نام های Paper Quilling, Paper-Scrolling, Paper-Rolling و در فارسی آن را با نام ملیله کاغذی – به دلیل شباهت زیادی که به هنر ملیله کاری دارد – می شناسند زیرمجموعه هنرهای کاغذی یا Paper Art است.
تاریخچه کوییلینگ
تاریخچه کوییلینگ به زمان رنسانس برمیگردد. در آن زمان راهبان و راهبههای فرانسوی و ایتالیایی با استفاده از این هنر و نوارهای باریک از جنس زر و نقره و… به تزیین جلد کتابها و اقلام و تصاویر مذهبی خود میپرداختند. همچنین آثار زیبایی نیز به دوران استوارت در انگلستان و به دورانی در گرجستان بر میگردد که زنان هنرمند آن دوران کارهای دستی زیبایی را با این هنر خلق یا تزیین میکردند. این هنر با مهاجرت مهاجرانی از اروپا به آمریکای شمالی، در آن مکان نیز گسترش یافت و کمکم نوارهای کاغذی، به همین شکلی که امروزه میبینیم، جای نوارهای قدیمی را گرفت.
در ایران نیز رونق ملیله کاری از دوره سلجوقی آغاز و در دوره صفویه به اوج خود رسید و هنرمندان زیادی را در این عرصه پرورش داد که از جمله شهرهای معروف در هنر ملیله میتوان به زنجان و اصفهان اشاره نمود.
پیش زمینه مورد نیاز ملیله کاغذی و بازار کار آن
امروزه هنر کوییلینگ در حال یک تجدید حیات و محبوبیت دوباره است و به دلیل تکنیکهای آسان اجرایی و هزینههای کم جهت تهیه مواد مصرفی، به طور فزایندهای در سرتاسر جهان رو به رشد است. ملیله کاغذی برای تمام گروه های سنی به سادگی قابل یادگیری است و علاقه مندان می توانند تنها با گذراندن یک دوره آموزشی، این هنر ساده و جذاب را آموزش دیده و با ترکیب ذوق و قریحه و همچنین ابتکار و خلاقیت خود با این هنر به عنوان شغل و حرفهای درآمد زا نیز به آن نگاه کنند.
روش کار در هنر ملیله کاغذی یا کوییلینگ
روش کار در این هنر به زبان ساده به این صورت است که ابتدا نوارهای کاغذی باریک رنگارنگ را به وسیله قلم مخصوص (قلم پیچ) که سر آن دو شاخه است به صورت رول در میآورند و در صورت نیاز درون شابلون هایی که شامل اشکال مختلف است می گذارند تا شکل مورد نظر را بگیرد و یا با دست فرم مورد نظر را درآورده و سپس قطعات رول شده آماده (کویل) را با چسب در قسمت های مربوطه و در کنار یکدیگر می چسبانند. از مراحل کار پیداست که هنر کوییلینگ بسیار ساده و قابل فهم است به شرطی که هنرمند از ترکیب رنگ های درست و بجا استفاده کند و همچنین در هنگام رول کردن و فرم دادن قطعات، ظرافت و سلیقه به خرج داده تا بهترین و زیبا ترین خروجی را دریافت کند.
ابزار و لوازم مورد نیاز هنر کوییلینگ
از هنر ملیله کاغذی یا کوییلینگ می توان در ساخت زیورآلات، کارت پستال، تابلو یا قابهای تزیینی و تزئین بر روی بسیاری از کاردستی ها و لوازم دیگر مانند جعبه ها استفاده کرد. اقلام کاربردی این هنر نیز از این قرارند:
- طیف های رنگی مختلف نوارهای باریک کاغذی که معمولا از جنس مقوای فابریانو یا اشتنباخ گرم پایین بوده تا قابلیت پیچیده شدن بدون شکستگی را داشته باشند. همچنین دارای طول و عرض های مختلف در بازار موجود است که معمولا دارای عرض های 3،5،7،10 میلی متر و طول 30 تا 50 سانتی متری به فروش می رسند.
- قلم پیچ دستی یا برقی، قلم سوزنی، قلم شکافدار جهت رول کردن یا پیچ دادن نوارهای کاغذی
- شانه کوئیلینگ در سایزهای مختلف جهت رول یا پیچ دادن نوارها برای برخی فرم های خاص
- انواع قیچیها و تیغهای برش یا کاتر جهت اندازه کردن نوارها برای ساخت هر قطعه
- هدایتگر کویل همانطور که از نامش پیداست وسیله ایست برای هدایت کردن کویل ها یا نوارهای کاغذی
- تخته مخصوص کوئیلینگ یا شابلون یا صفحه اشکال جهت فرم دادن راحت تر و تمیزتر به قطعات رول شده
- صفحه توپک جهت فرم دادن سه بعدی به قطعات رول شده
- صفحه مشبک که شامل سوراخ های متعدد بوده و می توان با قرار دادن سوزن ته گرد در نقاط مختلف می توان فرم های دلخواه را در قطعات پیاده کرد.
- اهرام کوئیلینگ شامل هرم های مثلث، دایره، مربع و پنج ضلعی و … که برای درست کردن انواع کویل های توخالی که در ساخت بعضی گل ها، گوشواره و … کاربرد دارد استفاده می شود.
- دستگاه وِیوِر یا موج دهنده با قابلیت موج دار یا کرکره ای کردن نوارهای کاغذی
- فوم های کروی جهت ساخت اقلامی مانند زیورآلات و یا اجسام کروی شکل سه بعدی
- پنسهای ظریف جهت جابجایی و جاگذاری راحت تر قطعات
- شاینر کوئیلینگ که نقش براق کننده و استحکام دهنده آثار هنری و محافظت کننده در برابر آب و گردوغبار را دارد.
- چسب مایع مخصوص جهت چسباندن قطعات روی سطوح موردنظر و اپلیکاتور سوزنی که محفظه ایست جهت پر کردن چسب در آن و دارای سر بسیار باریکی است که مناسب تمیزکاری و ظرافت کار در هنگام چسباندن قطعات می باشد.
Yuila Brodskaya
یکی از شناخته شدهترین هنرمندان هنر ملیله کاغذی یا کوییلینگ در جهان، هنرمندی روسی به نامYuila Brodskaya است که در ادامه به گوشه ای از آثار وی می پردازیم.